In juni 2025 hebben wij de beschikking gekregen van het Waddenfonds voor een bijdrage van bijna € 1.000.000 voor uitvoering van Masterplan Donkerte op Lauwersoog.
Op 4 juli 2025 zat ik namens het projectteam bij RTVNOF
De ondernemers van Lauwersoog willen samen met de Rijksuniversiteit Groningen en Haven Lauwersoog de lichtuitstoot in 2027 met de helft hebben teruggebracht ten opzichte van 2024. Dit moet onder anderen gerealiseerd worden door plaatsing van nieuwe energiezuinige verlichting en camera’s en door het ontwikkelen van dimprotocollen. De totale kosten van het project bedragen € 1.612.500,-.
Nationaal Park Lauwersmeer is sinds 2016 een erkend Dark Sky Park. Toch is er aan de rand van het gebied, in Lauwersoog zelf, nog veel te winnen wat betreft lichtreductie. Duisternis is van essentieel belang voor de fauna en de gezondheid van de mens. Buitenverlichting verkort de avond en nacht. Dit kunstlicht is schadelijk voor veel dieren, waaronder vogels, vleermuizen en vlinders. Tegelijkertijd is verlichting van belang voor de sociale veiligheid, veilig werken en het tegengaan van ondermijning.
Gedurende de projectperiode wordt onderzocht hoe veiligheid en lichtreductie gecombineerd kunnen worden. Zo worden er dimprotocollen ontwikkeld, die vastleggen hoe donker het waar en wanneer mag zijn, met oog voor de veiligheid. Ook worden er camera’s geplaatst op donkere plekken. “Als we allemaal kleine aanpassingen aan onze verlichting doen en we gaan er met elkaar voor, dan kun je hele mooie dingen bereiken’”, aldus eigenaar Anne Theo Gerdes van Restaurette Schierzicht. Het initiatief wordt verder ondersteund door de provincie Groningen en de gemeente Het Hogeland.
Het plan is om ongeveer 250 energiezuinige lantaarnpalen aan te schaffen, met sensoren en zoutbestendige armaturen. Er komt aparte steigerverlichting, die de beroepsvaart met een app kan activeren of uitzetten. Kennis en ervaring over het bevorderen van duisternis worden vastgelegd in een handboek, zodat andere havens er hun voordeel mee kunnen doen. Verder wordt voor scholen een leskist gemaakt.
Het Waddenfonds steunt het project omdat het voldoet aan diverse hoofddoelstellingen, zoals het terugdringen van bedreigingen van het Waddengebied, in het bijzonder die van licht en geluid. Verder draagt het plan bij aan versterking van de natuurwaarden. De haven van Lauwersoog ligt op de trekroute van vogels en vleermuizen en de lichtuitstoot van zowel haven als directe omgeving verstoort die route en belast de natuur. Door minder lichtvervuiling kunnen de dieren de haven eenvoudiger passeren.
